De wereld om ons heen verandert snel. De groei vertraagt, de lonen staan onder druk, de ongelijkheid neemt toe en de klimaatcrisis verdiept zich. Het vertrouwen in instellingen neemt af en geestelijke gezondheid is nu een universele zorg. Geconfronteerd met dit landschap voelen velen zich overweldigd of zitten vast in de overlevingsmodus. Maar dit moment is een uitdaging omdat het een zeldzame kans kan zijn voor degenen die bereid zijn om te leiden met helderheid, moed en doelgerichtheid.

Als iemand die op verschillende gebieden heeft gewerkt, van fysiotherapie tot economie en recht, ben ik er diep van overtuigd geraakt dat leiderschap niet langer draait om het hebben van alle antwoorden. Het gaat erom de juiste vragen te stellen. Het gaat erom geworteld te blijven in waarden terwijl je je aanpast aan verandering. En het gaat over mogelijkheden zien waar anderen alleen obstakels zien.

Vandaag de dag moet leiderschap beginnen met ethiek. In een tijd waarin het vertrouwen van het publiek kwetsbaar is, moeten leiders het goede voorbeeld geven, niet alleen met expertise maar ook met empathie, transparantie en integriteit. We kunnen ons niet langer leiderschap veroorloven dat losstaat van de realiteit van mensen of van de gevolgen van zijn eigen beslissingen. Wat we nodig hebben zijn leiders die hun woorden in overeenstemming brengen met daden en die hun invloed gebruiken om een cultuur van verantwoordelijkheid en respect op te bouwen.

We hebben ook een andere manier van denken nodig als het gaat om verandering. Disruptie is niet langer zeldzaam; het is de nieuwe norm. Leiders die zich ertegen verzetten zullen achterop raken. Maar wie disruptie kan zien als een vonk voor innovatie, kan geheel nieuwe mogelijkheden ontsluiten. De meest veerkrachtige organisaties zijn niet degenen die risico's uit de weg gaan; zij zijn degenen die er verstandig mee omgaan en ze gebruiken om te evolueren, te experimenteren en te groeien.

Doel is meer dan ooit de basis van betekenisvol leiderschap. Het is de leidraad voor beslissingen in een snel veranderende wereld. Doel geeft richting wanneer al het andere onstabiel aanvoelt. In combinatie met een sterke organisatiecultuur wordt het de lijm die teams bij elkaar houdt en talent aantrekt. Vooral voor jongere generaties is een doel niet langer optioneel; het is een kernverwachting.

Technologie verandert natuurlijk elk aspect van ons leven. Maar het moet met intentie worden gebruikt. Kunstmatige intelligentie, bijvoorbeeld, heeft een enorm potentieel, maar geeft ook aanleiding tot echte bezorgdheid. Studies tonen aan dat mensen AI meer dan ooit gebruiken op het werk, maar velen vertrouwen het nog steeds niet helemaal. Dat vertelt ons iets belangrijks: we kunnen technologie niet behandelen als een oplossing. We moeten goed nadenken over hoe het wordt ontwikkeld, toegepast en bestuurd. Leiderschap betekent vandaag de dag ervoor zorgen dat innovatie in dienst staat van mensen en niet andersom.

Tegelijkertijd kan niemand in zijn eentje effectief leiding geven. De uitdagingen waar we voor staan, klimaat, gezondheid, ongelijkheid en technologische verschuivingen, zijn te groot voor één bedrijf, industrie of land om alleen op te lossen. Daarom moeten leiders leren denken in termen van samenwerking, verbinding en gedeelde verantwoordelijkheid. Bruggen bouwen over sectoren en grenzen heen is niet alleen strategisch, het is essentieel.

Ten slotte vereist leiderschap vandaag de dag het vermogen om vooruit te kijken met zowel realisme als verbeeldingskracht. We kunnen niet langer vertrouwen op kortetermijndenken. Plannen voor de toekomst betekent je voorbereiden op meerdere uitkomsten, luisteren naar verschillende perspectieven en nieuwsgierigheid cultiveren als kernkracht. Het betekent investeren in onderwijs, niet alleen in technische vaardigheden, maar ook in ethiek, duurzaamheid en kritisch denken. En het betekent het versterken van de instellingen die helpen bij het verankeren van een geïnformeerde publieke dialoog.

Dit moment in de geschiedenis is onmiskenbaar complex. Maar het is geen tijd voor passief management. Het is een tijd voor moedig, doordacht leiderschap dat vragen durft te stellen, verbindingen durft te leggen en durft te creëren. In veel opzichten is de onzekerheid waarmee we vandaag geconfronteerd worden geen bedreiging; het is een uitnodiging. Een uitnodiging om opnieuw te definiëren wat leiderschap betekent en om te laten zien dat het zelfs in uitdagende tijden mogelijk is om doelgericht te leiden en vorm te geven aan een toekomst die het waard is om in te geloven.