Sosyoekonomik ve bölgesel araştırmalar merkezi Dinâmia'cet-isc te'de araştırmacı olan sosyolog Sandra Marques Pereira, “Konut ulusal bir öncelik olarak ele alınmalı ve öyle değil” diyor.

“Bu bir çaba olmadığı anlamına gelmez, ancak konut politikası hala durumun ciddiyeti göz önüne alındığında olması gereken merkeziyete sahip değil” diye düşünüyor ve artık özerk bir Bakanlığa sahip olmamasının “önceki hükümetle başlayan ve bu kez tekrarlanan zayıflığın önemli bir göstergesi” olduğunu belirtiyor.

Bu göz önüne alındığında, uzman “durumun iyileşeceğine” inanmıyor ve standartların altında konut inşaatının devam edeceğini tahmin ediyor.

Yarısı belediye konut yönetimi bölümü başkanı olan Lizbon Kent Kon seyi'nde 40 yıl çalıştıktan sonra yedi ay önce emekli olan Isabel Santana, “Ulusal bir konut acil durum planı oluşturmak acil” diyor.

“Barakaların ve güvencesiz inşaatların bu artan çoğalması durmayacak. Farklı davranmazsak, 1980'lerde ve 1990'larda sahip olduğumuz 'yasadışı' konutlara sahip olacağız” diye tahmin ediyor ve “büyük ölçekli inşaat” ve “merkezi yönetim ile yerel yönetim arasındaki koordinasyonu” savunuyor.

Lizbon'un Yerel Konut Stratejisi'nin ortak yazarı Isabel Santana, “belediyelerin rollerini oynadığına” inanıyor, ancak aldıkları önlemler “ihtiyaçların hacmi ve ölçeği çok büyük olduğu için hızlı çözümler oluyor”.

Sosyal hizmet derecesi ile, 1993 yılında Lizbon ve Porto metropol bölgelerindeki gecekondu mahallelerinden sakinleri uzaklaştıran Özel Yeniden Barınma Programı'nın (PER) operasyonlarını takip etti. O zamanlar yoksullukla mücadeleyle yakından bağlantılı “konut güvencesizliği konusunda siyasi farkındalık” olduğunu belirtiyor

.

“Şu anda, güvencesiz koşullar çok daha yaygın” diye karşılaştırıyor.

“Sadece muhtaç ve düşük gelirli kişilerden bahsetmiyoruz. Şu anda tahliye edilenler arasında sadece kulübelerde ve güvencesiz binalarda yaşayan aileler değil; yerel konut nedeniyle gayrimenkul zorbalığından muzdarip yaşlılardan bahsediyoruz. Ebeveyn desteği olmadan Lizbon'da konutlara erişimi olmayan yüksek lisans ve doktora derecelerine sahip genç mezunlardan bahsediyoruz” diye açıklıyor.

Kamu konut politikaları üzerinde çalışan Sandra Marques Pereira, “Kalıcı bir program olması gerekiyor” diyor.

Tekrarlanan hataları

Isabel Santana, “PER'de meydana gelen bazı hataları tekrarlayamayacağımıza”, yani “büyük inşaat, düşük inşaat kalitesi, süreçlere halkın katılımının olmaması, özellikle yeniden konut durumunda” olduğuna dikkat çekiyor.

Teknisyen için, “şehrin bazı kısımları iyileştirildi, ancak büyük sosyo-mekansal ayrımcılık durumları vardı.”

Isabel Santana'nın Loures'teki Talude Militar mahallesindeki son yıkımlar gibi durumlar hakkında hiçbir şüphesi yok: “Bu insanlar nerede? İnsanlar açık havada yaşıyor, insanlar ateş yakıyor ve bu kabul edilemez; bu koşullar onursuz.”

Buna karşılık, Sandra Marques Pereira, “barakaların her zaman konut güvencesizliğinin en görünür yönü olduğunu” hatırlıyor, ancak “aşırı kalabalık ve fahiş fiyatlarla kiralanmış yataklar” gibi “Hükümetin tamamen sessiz kaldığı” başka birçok kriz belirtisi olduğunu hatırlıyor.