Wraz z wiekiem łatwo jest przeoczyć proste rzeczy, które mogą przynieść nam radość i zachować bystrość umysłu. Jednym z najpotężniejszych narzędzi poprawiających nastrój i samopoczucie psychiczne jest coś, co wielu z nas kocha przez całe życie: muzyka.
Aby zbadać wiele sposobów, w jakie muzyka może przynieść korzyści umysłowi i nastrojowi w późniejszym życiu, rozmawialiśmy z Clare Maddocks, wykwalifikowaną muzykoterapeutką neurologiczną oraz specjalistką ds. edukacji i badań w British Association for Music Therapy (BAMT).
Poprawa nastroju
"Muzyka może mieć bardzo transformujący wpływ na nastrój, a jednym z powodów jest to, że mamy bardzo silną neurologiczną, fizjologiczną, ale także psychologiczną reakcję na muzykę" - mówi Maddocks. "Jest to bardzo indywidualne, więc jeden utwór muzyczny może wywoływać różne emocje u różnych osób".
Angażowanie się w muzykę może wywołać wielomodalną reakcję w mózgu, wyjaśnia, angażując różne domeny mózgu, takie jak ciało migdałowate i kora przedczołowa.
"W ramach tego możemy naprawdę wykorzystać nagrodę i emocjonalne centrum mózgu" - mówi Maddocks. "Tak więc, jeśli używamy muzyki, która wywołuje w nas pozytywną reakcję, może to naprawdę pomóc poprawić nasz nastrój".
Credits: PA;
Poprawa funkcji poznawczych, takich jak pamięć
"Zaangażowanie w muzykę, niezależnie od tego, czy jest to nauka gry na instrumencie po raz pierwszy, czy uczestnictwo w chórze społecznościowym, okazało się bardzo dobre dla funkcji poznawczych u osób starszych" - mówi Maddocks - "Nigdy nie jesteś za stary na naukę gry na instrumencie".
Wiele badań sugeruje, że muzyka może mieć ogromny wpływ w szczególności na pamięć.
"Istnieje wiele sposobów, w jakie możemy wykorzystać muzykę, aby wspomóc naszą pamięć, na przykład używając takich rzeczy jak muzyczne mnemotechniki, aby pomóc w zapamiętywaniu codziennych zadań" - mówi Maddocks.
Im więcej słuchamy danego utworu muzycznego, tym lepiej nasz mózg zapamiętuje jego przewidywalne wzorce - wyjaśnia.
"Buduje to schemat poznawczy, który jest zasadniczo fantazyjnym terminem na powiedzenie, że mózg go zapamiętuje i pamięta wszystkie szczegóły muzyki" - mówi Maddocks. "Teraz, ponieważ mamy tę multimodalną reakcję w mózgu, oprócz tego, że mózg uczy się i zapoznaje z utworem muzycznym, sięgamy również do ośrodków pamięci autobiograficznej i ośrodków emocjonalnych mózgu.
"To dlatego możemy słuchać w radiu piosenki, której nie słyszeliśmy od czasów młodości, a która przywołuje tak wiele wspomnień".
Credits: PA;
Pomoc osobom żyjącym z demencją
Podczas gdy demencja często wpływa na pamięć krótkotrwałą, muzykoterapia może być potężnym narzędziem do odblokowywania długoterminowych wspomnień, szczególnie tych związanych z ważnymi wydarzeniami życiowymi i emocjami.
"Jeśli znajdziemy znajomą muzykę z czyjejś przeszłości, szczególnie z okresu dojrzewania, odkryliśmy, że pomimo wszystkich zwyrodnieniowych aspektów demencji, nadal możemy wykorzystać te autobiograficzne wspomnienia, które zostały zbudowane dawno temu" - mówi Maddocks. "To może naprawdę pomóc połączyć kogoś z teraźniejszością, z samym sobą i poczuciem tożsamości".
Niektóre badania sugerują również, że muzykoterapia może być skutecznym narzędziem do zmniejszania pobudzenia i niepokoju u osób z demencją, dodaje.
Zmniejsza stres
"Słuchanie muzyki, którą lubisz i uważasz za relaksującą, może być naprawdę pomocnym i szybkim sposobem radzenia sobie ze stresem w codziennym życiu" - mówi Maddocks.
Zwiększa pewność siebie
"Określ, jaki rodzaj muzyki sprawi, że poczujesz się dobrze i poprawi twój nastrój i samoocenę" - zaleca Maddocks. "Robienie rzeczy takich jak pisanie piosenek może być również świetnym sposobem na zwiększenie pewności siebie. Jeśli potrafisz napisać cztery linijki wiersza, możesz napisać piosenkę".
Kredyty: PA;
Zapewnia bezpieczną przestrzeń do wyrażania emocji
Muzyka może być fenomenalnym narzędziem do wyrażania siebie.
"Muzyka ma moc powiedzenia wszystkiego, co chcesz powiedzieć, bez presji używania komunikacji werbalnej" - mówi muzykoterapeuta. "Można to zrobić po prostu słuchając utworu muzycznego lub identyfikując się z piosenką i mówiąc: tak, tak właśnie się czuję".
Zapewnia również bezpieczną przestrzeń i przydatne narzędzie do uwalniania emocji.
"W muzyce można uwolnić złość, nienawiść, rozpacz i wszystkie te trudne emocje" - mówi Maddocks.
Wspiera więzi społeczne
Dołączenie do grupy muzycznej może pomóc złagodzić poczucie izolacji i samotności.
"Wspaniałą rzeczą w wielu istniejących obecnie grupach społecznościowych jest to, że nie trzeba wcześniej grać na instrumencie ani umieć czytać muzyki" - mówi Maddocks. "Chodzi po prostu o to, by być otwartym na muzykę i nawiązywanie kontaktów z innymi ludźmi.
"Nawet samo znalezienie kogoś, kto lubi ten sam rodzaj muzyki co ty i rozmowa na ten temat może być prawdziwym impulsem do zmniejszenia poczucia izolacji i samotności".